DE WIT
Johanna van der Leij x Eling de Wit
Mijn betovergootouders zijn Johanna van der Leij en Eling de Wit.
De volgende kinderen werden allen in Menaldum geboren:
1. Trijntje 22-04-1878 21-12-1880 Menaldum
2. Sijke 04-08-1879 30-07-1880 Menaldum
Het moet een groot verdriet zijn geweest om deze twee kinderen te moeten verliezen, ze waren opnieuw kinderloos........ Echter het jaar erop, blij nieuws, maar voorzichtig gebracht en nog zonder naam in de krant geplaatst.
3. Trijntje 23-03-1881
en toen.......... een tweeling:
4. Sijke 20-11-1882
5. Dirk 20-11-1882
6. Maria Louisa 16-09-1884 (overgrootmoeder)
7. Pietertje 02-09-1886
8. Auke 23-01-1888
9. Pieter 09-03-1891 12-03-1891 Menaldum
Naast de 3 jong overleden kinderen zal Johanna van der Leij ook nog twee volwassen kinderen verliezen, Trijntje in 1923 (Amerika) en Pietertje/Pietje in 1940.
Eling de Wit is overleden in 1935.
Johanna van der Leij overleden in 1941
Beide begraven in Menaldum, waar de graven anno 2020 nog steeds bestaan.
Trijntje de Wit
Een zus van mijn overgootmoeder Maria Louisa de Wit was Trijntje de Wit. Zij trouwde in 1913 met Lieuwe de Vries van Schingen en emigreerde naar Amerika. Daar kregen ze een zoon Elmer. Op een dag, ze zou aardappelen halen voor het middageten, heeft ze in de donkere kelder een lamp proberen aan te steken met lucifers echter sprong er een vonk op haar kleding die vlam vatte. Ze vluchtte naar de keuken en probeerde met melk te blussen echter mislukte dit. Vervolgens naar de slaapkamer en gerold in een deken, echter ook dat hielp niet voldoende. Omdat ze alleen thuis was rende ze naar de dichtsbijzijnde buren die haar zagen aankomen en meteen hulp boden echter was ze toen al ernstig verbrand. Ze hebben haar naar huis gedragen, waar bij aankomst een tapijt nog in brand stond. De dokter heeft haar nog behandeld maar 4 uur later is ze alsnog bezweken aan de zware verwondingen.....
Noodlottig ongeval
Volstrekt eenige kennisgeving
Rienk Jans van der Leij
In Ferwerd staat deze woning met daarbij een plaquette over de historie van de woning.
Rienk Jans van der Leij kocht de woning in 1799. Hij is een directe voorvader, 7 generaties terug en was de overgrootvader van mijn betovergrootmoeder Johanna van der Leij.
Gedurende 55 jaar praktiseerde hij als chirurgijn en vroedmeester.
Hiernaast een portret van Rienk Jans van der Leij. Het is het oudste portret dat ik bezit van één van mijn voorouders.
1768-1846
De Hogerhuis zaak
In 1895 werden er 3 broers Keimpe, Wybren en Marten Hogerhuis uit Beetgum verdacht van een inbraak met geweld in de woning van boer Gatze Haitsma in Britsum. Al tijdens de zittingen van de Hogerhuis-zaak rezen er grote twijfels over de vraag of de broers dit vergrijp wel hadden gepleegd. Justitie bleef volharden in de overtuiging van de schuld van de broers. Ze werden dan ook door de rechtbank en in hoger beroep door het gerechtshof veroordeeld tot lange gevangenisstraffen.
De zaak trok veel aandacht omdat het idee bestond dat de gebroeders Hogerhuis vanwege hun socialistische achtergrond veroordeeld werden. Pieter Jelles Troelstra trad voor de
gebroeders op als advocaat maar ondanks nieuw onderzoek slaagde hij er niet in dat de broers werden vrijgesproken. Bron: Tresoar
Als getuige in deze zaak werd de 42 jarige Eling de Wit opgeroepen, agent van eene veeverzekering te Menaldum.
Het volgende werd genoteerd uit monde van Eling de Wit:
"Op een dag na de arrestatie van Wiebren, zat ik bij Gatze te thee drinken. Een oogenblik later kwam Wiebren daar ook. Gatze was hem blijkbaar zeer genegen en gaf Wiebeen een kop thee en een stuk koek. Wiebren zeide, weet je waar de rechters mij het meest naar gevraagd hebben, naar een zak geld die in de bedstede had gelegen, en daarop vroeg hij aan Gatze; had jij in de bedstede geld liggen? Gatze antwoordde, ja, maar dat kon jij niet zien, want er lag een kussen op."
Kweekeling van de Teekenschool
Pieter van der Leij is de de vader van mijn bet-overgrootmoeder Johanna van der Leij. Hij was van beroep timmerman en was in het jaar 1845, hij werd 13 december 22 jaar in dat jaar, kweekeling aan de Teekenschool in Leeuwarden. Een school die vermoedelijk door particulieren was opgericht en onder toezicht stond van benoemde commissarissen, waarvan de burgemeester van Leeuwarden
destijds voorzitter was. In 1845 werd, vermoedelijk in Den Haag, een prijsvraag uitgeschreven voor een Regeeringsgebouw waavoor door Zijne Majesteit den Koning Willem II een zilveren medaille werd aangeboden.
De medaille werd gewonnen door Pieter Johannes van der Leij van Vrouwenparochie.
bron: S.J. Hoogland/Het geslacht van der Leij
De medaille met bijbehorende tekening (gebouw met grote pilaren) zijn lang nog bij de erven in bezit geweest echter voor mij lang onvindbaar. Na meerdere pogingen duikt hij ineens op bij een veilinghuis waar hij in 2017 is geveild....... Over een tekening wordt niet meer gesproken. Helaas is het nog niet gelukt om de huidige eigenaar te achterhalen, maar hij bestaat nog en gelukkig is er nu een afbeelding.
Eling de Wit 1854-1935
Betovergrootvader Eling de Wit, was een geitenfokker en daarnaast bestuurslid van de afdeling Menaldum en de Friesche Geitenfokvereeniging. Met de geit Marie II won hij vele prijzen. In 1923 werd dit aandenken gemaakt.